MENU
Mirsk - Zakłady Przemysłu Lniarskiego "Skarbków".

Dodał: TW40° - Data: 2014-01-08 19:39:07 - Odsłon: 2288
Rok 1969


Początki zakładu biorą się od stworzonej przez Ernsta Ferdinanda Zimmera w 1864 r. bielarni. Dwa lata później, 1 kwietnia 1866 roku, założona została spółka pod nazwą „Firma Renner i S-ka w Skarbkowie – Przędzalnie Lnu” (Leinengarnspinnerei Renner & Co). Udziałowcami byli Jan Gottfried Renner z Mirska, Otto Ferdinand Walter ze Zgorzelca, Ernest Ferdynand Zimmer ze Skarbkowa i Henryk Pietsch ze Zgorzelca. Sprawy handlowe przedsiębiorstwa prowadził początkowo sam Jan Gottfried Renner, ale potem przekazał je swemu synowi, Constantinowi. Na początku z zakładach pracowało 250 robotników, jednak już w 1880 r. było 5000 wrzecion, a pracowało przy nich przeszło 300 robotników. Len do produkcji zakupywany był we Wschodnich Prusach, Rydze, Górnym Śląsku a także w okolicy Mirska aż po Dolne Łużyce, Saksonię, a także z całych Karkonoszy, aż po Kłodzko. W 1887 r. dotychczasowa firma zmieniona została na „Towarzystwo Akcyjne – Przędzalnia i Bielarnia Lnu, dawniej Renner i S-ka w Skarbkowie” („Aktiengesellschaft für Leinengarnspinnerei und Bleicherei, vorm. Renner & Co. in Röhrsdorf“). W 1924 pracowało 300 robotników, w 1925 r. – 330.

W okresie II wojny światowej w produkcji użyto robotników przymusowych z Francji oraz więźniarki z umiejscowionej na stoku Góry Marcowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Obóz został utworzony pod koniec czerwca 1943 roku. Był to początkowo obóz Organizacji Schmelta, od lipca 1944 r. filia KL Gross-Rosen. Sam obóz znajdował się na stoku Marcówki, wzniesienia położonego po lewej stroni drogi z Mirska do Proszówki, zaraz za mostem na Kwisie. Do dziś zachowały się resztki fundamentów baraków. Więziono tu do 250 kobiet narodowości żydowskiej z Zagłębia Dąbrowskiego. Pracowały one dla firm AEG (Allgemaine Elektrizitats-Gesellschaft) oraz Teichgraber (firma Teichgraber była zlokalizowana w Mroczkowicach). Wyżywienie było bardzo złe – więźniarki zbierały liście kapusty, resztki ziemniaków, podbierano siemię lniane z fabryki.

Po II wojnie światowej wznowiono produkcję i rozwijano zakład. Produkcja globalna oraz zatrudnienie w latach 1955-1965 wynosiła odpowiednio:
- 1955 – 353 osoby – 418 tys. ton
- 1960 – 691 osób – 580 tys. ton
- 1965 – 685 osób – 770 tys. ton
Pod koniec lat sześćdziesiątych planowana była likwidacja zakładu, lecz zdecydowano na zmianę profilu produkcji. Z początkiem lat siedemdziesiątych ZPL przejął oddział kotoniny w Czerniawie, a w 1972 roku roszarnie w Starej Kamienicy. W latach 1966-1972 przeprowadzono modernizację budynków produkcyjnych i wymieniono park maszynowy. Zainstalowano 5 nowoczesnych zespołów przędzalniczych suchoprzędnych i 20 zmodernizowanych zgrzeblarek. Wyremontowane stare hale produkcyjne otrzymały urządzenia klimatyzacyjne, dobudowano nowe hale, postawiono magazyny przędzy i włókna. W 1972 roku załoga liczy 1125 osób, wyprodukowano 3968 ton przędzy, 1258 ton włókien lnianych, 618 ton kotoniny. Po 1972 roku w wyniku dużego zaangażowania kadry inżynieryjno-technicznej powstaje w zakładowych warsztatach mechanicznych 11 przędzarek i 13 rozciągarek oraz zmodernizowano 14 zgrzeblerek. Było to zasługą prężnego kierownictwa w osobach dyrektorów Mariana Nowickiego i Stanisława Kołodzieja. W latach osiemdziesiątych uruchomiono produkcję sizalowego sznurka do snopowiązałek na maszynach produkcji radzieckiej. Produkowano 2 tysiące ton tego sznurka rocznie. W latach 1980-1981 załoga zmniejsza się do 820 osób i zakład przechodzi na produkcję dwuzmianową. ZPL w tym okresie uczestniczył w strajkach „Solidarności”. Upadek Zakładów nastąpił pod koniec lat dziewięćdziesiątych. Nie uratowały Zakładów, niestety, próby wprowadzania dodatkowej produkcji: włókien sztucznych, nawet grzybów. Oficjalnie ostatnim akordem istnienia ZPL „SKARBKÓW” MIRSK SPÓŁKA AKCYJNA (utworzona 8 stycznia 2003, we wpisie rozpoczęcie działalności określone jest na 1994 rok) jest wykreślenie z rejestru przedsiębiorców dnia 23 września 2003. W lutym 2016 r. przeprowadzono rozbiórkę głównego budynku fabryki przy ul. Wojska Polskiego. (moose za www.lwowecki.info Wyburzyli budynki dawnych ZPL w Mirsku, aut. Feliks Chojnacki, opubl. 2016.02.26)

  • /foto/4854/4854512m.jpg
    1918
  • /foto/338/338217m.jpg
    1920 - 1927
  • /foto/338/338343m.jpg
    1920 - 1927
  • /foto/4508/4508483m.jpg
    1920 - 1930
  • /foto/4616/4616158m.jpg
    1930
  • /foto/4018/4018832m.jpg
    1935
  • /foto/7013/7013961m.jpg
    1970
  • /foto/7013/7013962m.jpg
    1970
  • /foto/6060/6060269m.jpg
    2016
  • /foto/6060/6060270m.jpg
    2016
  • /foto/6060/6060271m.jpg
    2016

Leksykon przemysłu Dolnego Śląska Jerzy Białowąs, Mścisław Machnicki , Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich , Wrocław 1969

Poprzednie: ul. Kosmonautów Strona Główna Następne: Fabryka mebli Jantur-Gryfex